Nivelles |
diviseur vertical
miasto położone w Brabancji Walońskiej, francuskojęzycznej części Belgii, 30 km na południe od Brukseli i 35 km na północny-wschód od Mons. W średniowieczu Nivelles było warownym miasteczkiem otoczonym potężnym wałem o szerokości około 2,5 m, przed którym znajdowała się głęboka, częściowo zalana fosa. Wejście do miasta było możliwe tylko przez jedną z siedmiu bram warownych, które były strzeżone przez rycerzy i zamknięte w nocy.
|
W skład fortyfikacji miejskich wchodziło dziewięć wież, z których każda miała wąskie szczeliny, pozwalające strażnikom kontrolować podejście do miasta. W XIX wieku wały obronne rozebrano, kiedy stały się przeszkodą dla ekspansji miasta. Dzisiaj istnieją już tylko nieliczne ślady obwarowania miasta, m.in. Wieża Simone, zwana także Wieżą Diabła.
Współcześnie miasto zamieszkuje około 24 tysiące mieszkańców. Nivelles jest jednym z kilku interesujących miasteczek w okolicy. Warto również pojechać do Waterloo, miejsca spektakularnej klęski Napoleona Bonaparte, oraz Villers-la-Ville, z monumentalnymi ruinami opactwa cystersów. Tym co przyciąga rzesze turystów do Nivelles jest bezwątpienia piękna kolegiata św. Gertrudy.
Współcześnie miasto zamieszkuje około 24 tysiące mieszkańców. Nivelles jest jednym z kilku interesujących miasteczek w okolicy. Warto również pojechać do Waterloo, miejsca spektakularnej klęski Napoleona Bonaparte, oraz Villers-la-Ville, z monumentalnymi ruinami opactwa cystersów. Tym co przyciąga rzesze turystów do Nivelles jest bezwątpienia piękna kolegiata św. Gertrudy.
|
|
|
Après sa mort, en 659, Gertrude est proclamée sainte. Au fil des siècles, son culte s'est développé et le nombre de pèlerins souhaitant visiter Nivelles, le lieu où elle a vécu, a augmenté. Par conséquent, il était nécessaire de construire une église plus grande pouvant accueillir tous les fidèles. Un temple a été construit dans le premier style ottonien-roman. En 1046, l'évêque de Liège, Vase, consacre l'église en présence de l'empereur Henri III. Sainte Gertrude est choisie comme patronne de l'église.
Cette immense collégiale possède deux nefs transversales et deux chœurs (presbytères), ce qui était propre aux églises construites à cette époque. Le chœur oriental s'élève au-dessus de la crypte. La puissante façade du bâtiment a été construite au XIIe siècle. Elle possède une abside, deux chapelles au deuxième étage, un escalier à 132 marches, une salle haute dite Salle Impériale, une tour octogonale (reconstruite dans le style roman à la place de la tour gothique détruite en 1940), avec un clocher avec 49 cloches.
Cette immense collégiale possède deux nefs transversales et deux chœurs (presbytères), ce qui était propre aux églises construites à cette époque. Le chœur oriental s'élève au-dessus de la crypte. La puissante façade du bâtiment a été construite au XIIe siècle. Elle possède une abside, deux chapelles au deuxième étage, un escalier à 132 marches, une salle haute dite Salle Impériale, une tour octogonale (reconstruite dans le style roman à la place de la tour gothique détruite en 1940), avec un clocher avec 49 cloches.
La collégiale possède également deux tours d'angle. Sur la tour sud se trouve une figure de 2,08 m de haut représentant le sonneur de cloches Jean de Nivelles (Jacquemart), qui martelait depuis une heure depuis 1400. Après avoir été endommagée pendant la Seconde Guerre mondiale, la figurine a été restaurée en 1984. Le pignon sud du transept oriental, connu sous le nom de pic de St. Peter a été construit au 12ème siècle. La nef centrale mesure 102 mètres de long, ce qui en fait l'une des plus longues au monde. L'une des plus grandes cryptes de la région (22 mx 10,4 m) est située sous le chœur oriental. Il a été construit autour de 1100. Elle comporte trois bas-côtés d'égale hauteur, une voûte et une abside au fond de la nef.
Le site archéologique (VIIe-Xe siècle) découvert lors de la rénovation de la collégiale, ruinée à la suite d'opérations militaires, est unique en Belgique. Il montre les fondations et les vestiges des cinq églises précédentes. Du premier sanctuaire mérovingien (650), avec la sépulture de St. Gertrude et ses parents, jusqu'à la dernière basilique carolingienne du Xème siècle. Des fouilles ont été menées de 1941 à 1952.
Le site archéologique (VIIe-Xe siècle) découvert lors de la rénovation de la collégiale, ruinée à la suite d'opérations militaires, est unique en Belgique. Il montre les fondations et les vestiges des cinq églises précédentes. Du premier sanctuaire mérovingien (650), avec la sépulture de St. Gertrude et ses parents, jusqu'à la dernière basilique carolingienne du Xème siècle. Des fouilles ont été menées de 1941 à 1952.
|
|
|
Wewnątrz kolegiaty można podziwiać pięć rzeźb XVIII-wiecznego artysty Laurenta Delvaux, w tym bogatą dębowo-marmurową ambonę, będącą przykładem mistrzostwa rzeźbiarza, który zestawiając kontrastujące ze sobą biały marmur i lakierowane drewno harmonijnie połączył trzy różne style: barok, rokoko i klasycyzm. Także wewnętrzny ganek chroniący wejście od strony południowej jest dziełem Delvaux. Wykonano go z lakierowanego drewna dębowego, ozdobionego złoceniami i zwieńczonego posągami przedstawiającymi cnoty męstwa oraz roztropności.
Laurent Devlaux był jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy tamtych czasów. Jego mistrzostwo w łączeniu różnych stylów spowodowało, że stał się nadwornym rzeźbiarzem Karola Lotaryńskiego.
Następne dzieła Devlaux znajdują się w skrzydle zachodnim w miejscu, gdzie w XI wieku rozpoczęła się budowa kościoła. Możemy tutaj podziwiać dwie rzeźby tego artysty. Pierwsza przedstawia postać św. Gertrudy, patronki kolegiaty. Jest ona tutaj ukazana w triumfalny sposób, jakby w przeciwieństwie do jej prawdziwej natury, która była spokojna i pokorna. Drugi posąg uosabia ojca św. Gertrudy, Pepina Starszego. Piękny alabastrowo-marmurowy ołtarz pochodzący z 1623 roku jest dziełem rzeźbiarza Jana Thonon z Dinant. Składa się on z dziesięciu alabastrowych płaskorzeźb, w tym: Pokłon Pasterzy i legendarne epizody z życia św. Gertrudy. Pierwotnie częścią tego ołtarza były również dwa posągi: św. Gertrudy oraz św. Piotra, które współcześnie wystawione są w Pokoju Cesarskim. Ołtarz znajduje się w barokowym otoczeniu we wschodniej części kościoła, w miejscu, w którym niegdyś stały organy.
Laurent Devlaux był jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy tamtych czasów. Jego mistrzostwo w łączeniu różnych stylów spowodowało, że stał się nadwornym rzeźbiarzem Karola Lotaryńskiego.
Następne dzieła Devlaux znajdują się w skrzydle zachodnim w miejscu, gdzie w XI wieku rozpoczęła się budowa kościoła. Możemy tutaj podziwiać dwie rzeźby tego artysty. Pierwsza przedstawia postać św. Gertrudy, patronki kolegiaty. Jest ona tutaj ukazana w triumfalny sposób, jakby w przeciwieństwie do jej prawdziwej natury, która była spokojna i pokorna. Drugi posąg uosabia ojca św. Gertrudy, Pepina Starszego. Piękny alabastrowo-marmurowy ołtarz pochodzący z 1623 roku jest dziełem rzeźbiarza Jana Thonon z Dinant. Składa się on z dziesięciu alabastrowych płaskorzeźb, w tym: Pokłon Pasterzy i legendarne epizody z życia św. Gertrudy. Pierwotnie częścią tego ołtarza były również dwa posągi: św. Gertrudy oraz św. Piotra, które współcześnie wystawione są w Pokoju Cesarskim. Ołtarz znajduje się w barokowym otoczeniu we wschodniej części kościoła, w miejscu, w którym niegdyś stały organy.
|
Posąg Błogosławionej Dziewicy
Ta wyjątkowa rzeźba, przedstawiająca postać młodej Marii Panny, jest dziełem rzeźbiarza aktywnego w XV wieku, będącego członkiem świty Jana Bormana. Możemy tutaj zobaczyć osobę Maryi Panny, przedstawioną z odkrytą głową i złożonymi rękoma. W jednej z kaplic, we wschodniej części kolegiaty, umieszczono piękny relikwiarz wykonany ze stali, ozdobiony srebrem i brązem. Składa się on z 36 paneli z litego srebra. Są w nim złożone relikwie św. Gertrudy. Ten współczesny relikwiarz wykonał w 1982 roku artysta Felix Roulin. Oryginalny gotycki relikwiarz spłonął w pożarze z dnia 14 maja 1940 roku. Obok rzeźb św. Gertrudy i jej ojca Pepina Starszego, w zachodniej części kościoła znajduje się powóz używany, w trakcie corocznej procesji, do wiezienia relikwiarza ze szczątkami św. Gertrudy.
Tour st. Gertrude, bo tak nazywa się ta procesja, odbywa się już od XIII wieku w ostatnią niedzielę września lub pierwszą niedzielę października, dla uczczenia pamięci św. Gertrudy. Les reliques avec les restes du saint sont transportées dans un reliquaire placé sur un chariot du XVe siècle. La procession suit les traces de St. Gertrude, c'est la périphérie de la ville où vivaient les plus pauvres à cette époque.
|
|
Trasa procesji liczy 14 kilometrów. Tam, gdzie nie ma wytyczonej żadnej drogi, procesja przechodzi przez pola. Po południu, gdy relikwiarz jest z powrotem wprowadzany do kościoła, na głównym placu przed świątynią odbywa się festyn z jarmarkiem i przebierańcami na szczudłach.
La partie se visite uniquement avec un guide
Obok kolegiaty znajduje się klasztor kanoników, wybudowany w XIII wieku. Stanowi on wraz z kolegiatą jedyne pozostałości opactwa założonego w VII wieku. Miejsce to można zwiedzać tylko z przewodnikiem. Na podwórzu klasztoru wystawiono starożytne nagrobki i dzwony z dzwonnicy zniszczonej w 1940 roku.
Tylko z przewodnikiem zwiedzimy również archeologiczne wykopaliska znajdujące się w podziemiach kolegiaty, kryptę datowaną na XI wiek, oraz Pokój Cesarski położony 20 metrów nad dziedzińcem kolegiaty. Zajmuje on całą wewnętrzną przestrzeń (25 m x 8 m) skrzydła zachodniego (rozbudowana, umieszczona poprzecznie do nawy, zachodnia część bazyliki, charakterystyczna dla architektury przedromańskiej) na tym poziomie.
W pokoju tym znajdują się m.in. kopia XIII-wiecznego relikwiarza do przenoszenia relikwii św. Gertrudy (oryginał spłonął w 1940 roku) oraz panele z XV wieku zdobiące w przeszłości wóz św. Gertrudy.
Tylko z przewodnikiem zwiedzimy również archeologiczne wykopaliska znajdujące się w podziemiach kolegiaty, kryptę datowaną na XI wiek, oraz Pokój Cesarski położony 20 metrów nad dziedzińcem kolegiaty. Zajmuje on całą wewnętrzną przestrzeń (25 m x 8 m) skrzydła zachodniego (rozbudowana, umieszczona poprzecznie do nawy, zachodnia część bazyliki, charakterystyczna dla architektury przedromańskiej) na tym poziomie.
W pokoju tym znajdują się m.in. kopia XIII-wiecznego relikwiarza do przenoszenia relikwii św. Gertrudy (oryginał spłonął w 1940 roku) oraz panele z XV wieku zdobiące w przeszłości wóz św. Gertrudy.
La place du marché à Nivelles
Kolegiata św. Gertrudy otoczona jest przez duży rynek. Znajdziemy na nim wiele ciekawych obiektów. Obok wieży Jana de Nivelles znajduje się fontanna du Perron (fontanna Stoop) zbudowana, w 1523 roku, przez Adrienne de Moerbeke. Początkowo fontanna zwieńczona była posągiem arcyksięcia Alberta (1618 r.), jednak potem zastąpiono go pozłacaną rzeźbą Michała Archanioła, patrona Nivelles. Idąc wzdłuż kolegiaty warto zwrócić uwagę na szczyt transeptu, zwanego Pigeon St. Pierre, z XIII wieku. Na Place Lambert Schiffelers znajduje się piękny budynek Palais de Justice (sąd) zbudowany w stylu neogotyckim.
Na rynku można odpocząć w jednej z wielu restauracji lub kontynuować zwiedzanie. Idąc wzdłuż Rue de Charleroi, po lewej stronie, możemy zobaczyć serię małych XVII-wiecznych domów. Przy Rue St. Georges oraz Rue des Conceptionnistes następne zabytkowe kamienice. Te z numerami 6, 8 i 10 pochodzą z XVII wieku, numer 15 to wiek XIV/XV, a numer 18 wybudowano, w stylu Ludwika XV, w XVII wieku.
Przy ulicy Rue des Bruxelles znajduje się Muzeum Archeologiczne, Sztuki i Historii. Jest ono usytuowane w XVIII-wiecznym budynku, w zacisznej uliczce. Znajdziemy tu m.in. bogatą XVIII-wieczną kolekcję malarstwa Fryderyka Dumesnil, zabytkowe meble, bardzo rzadkie terakoty wykonane przez Lourenta Delvaux jako modele do jego monumentalnych prac. Ponadto wystawiane są tu gobeliny, obrazy, instrumenty muzyczne, monety, dokumenty i zabytkowe obiekty odkryte w pobliżu Nivelles.
Na rynku można odpocząć w jednej z wielu restauracji lub kontynuować zwiedzanie. Idąc wzdłuż Rue de Charleroi, po lewej stronie, możemy zobaczyć serię małych XVII-wiecznych domów. Przy Rue St. Georges oraz Rue des Conceptionnistes następne zabytkowe kamienice. Te z numerami 6, 8 i 10 pochodzą z XVII wieku, numer 15 to wiek XIV/XV, a numer 18 wybudowano, w stylu Ludwika XV, w XVII wieku.
Przy ulicy Rue des Bruxelles znajduje się Muzeum Archeologiczne, Sztuki i Historii. Jest ono usytuowane w XVIII-wiecznym budynku, w zacisznej uliczce. Znajdziemy tu m.in. bogatą XVIII-wieczną kolekcję malarstwa Fryderyka Dumesnil, zabytkowe meble, bardzo rzadkie terakoty wykonane przez Lourenta Delvaux jako modele do jego monumentalnych prac. Ponadto wystawiane są tu gobeliny, obrazy, instrumenty muzyczne, monety, dokumenty i zabytkowe obiekty odkryte w pobliżu Nivelles.
